در این مقاله با پروتز و همه اصطلاحات آن ، اصول مراقبت از عضو قطع شده،ورزش ها و تمرین مناسب بعد از قطع عضو و… آشنا میشویم در قسمت های بعدی پروتز زیرزانو، پروتز بالای زانو ،پروتز دست ،پروتز های زیبایی ،پروتز سایم ، پروتز چوپارت و… آشنا خواهیم شد. سوالات خود را در قسمت دیدگاه ها مطرح نمایید تا کارشناسان ما پاسخ دهند.برای اطلاع از قیمت و دریافت پروتز به صورت اقساطی با ما درتماس باشید. کارشناسان ما با بیش از 20 سال سابقه ساخت انواع پروتز های تحتانی و فوقانی آماده خدمت رسانی در بالاترین کیفیت به شما عزیزان در شهر قم میباشند.
پروتز چیست؟
پروتز ( prosthesis )يا اندام مصنوعي به تمام مواد صناعي كه جايگزين قسمتي از بدن مي شود اطلاق ميگردد.
كاربرد پروتزها در مواقعي است كه يك نقص فيزيكي مثل آمپوتاسيون رخ داده باشد .پروتزها انواع مختلفي دارند از چشم گرفته تا دست و پاي مصنوعي . پروتزهاي اندام فوقاني از ظرافت و پيچيدگي بيشتري نسبت به اندام تحتاني برخوردار هستند . اما نهايتاً پروتزهاي اندام تحتاني عملكرد طبيعي تري را براي فرد فراهم مي كنند تا پروتزهاي اندام فوقاني. پروتزهاي اندام تحتاني امكان راه رفتن نرمال را براي فرد قادرند فراهم كنند .انواعي از پروتزهاي اندام تحتاني، مجهز به مفصل زانوي مكانيكي هستند كه قادرند عملكرد زانو را براي فرد انجام دهند و احساس تعادل بيشتري را به فرد مي دهند. هدف از ساخت يك پروتز، اين است كه فرد تا جايي كه ممكن است به زندگي طبيعي و غيروابسته نزديك گردد. بسته به اينكه قطع عضو از چه محلي انجام شده باشد انواع پروتزهاي اندام تحتاني وجود دارد. پروتزهاي بالاي زانو و پروتزهاي زير زانو و پروتزهاي مج پا، انواع شايعتر هستند. در ساليان اخير جنس پروتزهاي اندام تحتاني به سمت سبك ترشدن رفته و حمل آن را براي فرد آسانتر كرده است.
اصول مراقبتی و بهداشتی از اندام قطع شده:
بعد از آمپوتاسيون، پوست ناحيه بايد روزانه حداقل دوبارتميز و پاكيزه شود تا از عفونت در ناحيه پيشگيري شود. و از طرفي پوست آماده استفاده از پاي مصنوعي
گردد. اگر قطع پا به علت مشكلات عروقي مثل ديابت انجام شده باشد، رعايت اين مطالب بسيار مهمتر جلوه گر مي شود.
اهداف بهداشت پوست :
–1 حفظ تحرك پوست (و عدم چسبندگي).(حفظ ساختمان فيزيكي پوست وفعاليت طبيعي
فيزيولوژي پوست).
-2 جلوگيري از عفونت و التهاب پوستي با رعايت صحيح بهداشت پوست و بازبيني
روزانه.
-3 كاهش حساسيت پوست در قسمت آمپوته شده.(بااطلاع وشناخت از انچه كه درمحل
استامپ بكار ميبريم.)
چه كارهايي انجام دهيم؟
-1 تمييزكردن و نرم نگهداشتن پوست.
-2 بازبيني كامل و دقيق تمام نقاط پوست.
-3 جلوگيري از چسبندگي پوست به بافتهاي زيرين.
-4 كاهش حساسيت پوست.
1) تميز كردن و نرم نگهداشتن پوست
پوست را بطور روزانه بشوييد و از كرمهاي نرم كننده استفاده كنيد تا از خشكي پوست جلوگيري شود.
از آب گرم و صابون براي شستن استفاده كنيد سپس با حوله خشك كنيد.
حدود 2 دقيقه بگذاريد هوا بخورد قبل از اينكه باند را بپيچيد يا پروتز را بپوشيد.
هر شب از كرمهاي نرم كننده يامحلولهاي خشك كننده و انتي سپتيك مانند محلول زينك سولفات 1% ياآب داليبور به مدت 5دقيقه به صورت كمپرس موضعي استفاده نموده وپس
ازآن از يك لايه نازك كرم اوره 5% شركت (آردن ياثمين يااوسرين )استفاده نمائيد .لازم است بدانيم مصرف زياد كرم ممكن است پوست منطقه را چرب كرده وباعث بروز جوشهايي در آن منطقه شود .اما اگر چنانچه در محل استامپ زخمي وجود دارد بعد از شستشو با محلولهاي زينك سولفات 1% يا آب داليبور ويا محلول كليندامايسين ميتوانيد از كرم سيلور سولفاديازين براي ترميم زخم استفاده نمائيد .واگر زخم تان بزرگ بوده يا به درمان پاسخ نميدهد باپزشكتان مشاوره نمائيد. جورابهاي پروتز را هر شب بشوئيد و بگذاريد تا 2 روز هوا بخورد.
2)بازبینی کامل و دقیق تمام نقاط پوست
خيلي مهم است كه هر روز پوست را وارسي كنيد تا ببينيد نقاط فشاري يا زخم ايجاد نشده باشد. نقاط فشاري بصورت قرمزشدن پوست خود را نشان مي دهد.
بهتر است بدانيد مناطقي كه تحت فشار شديد مي باشدابتدا قرمز يا رنگ پريده ميشود و به مرور زمان كبود وتيره شده ودرنهايت منجر به بروز زخم تقريبا پايدار ميشود . (مشابه
آنچه درزخم بستر شاهد مي باشيم .) بعد از اينكه بانداژ يا پاي مصنوعي را درآورديد بطور كامل همه جا را نگاه كنيد. قسمتهاي زيرين را با آينه ببينيد.
در افراد قطع از پايين زانو انتهاي استامپ و پشت زانو كاملاً بازبيني شود.
3)حفظ تحرک پوست و جلوگيري از چسبندگي پوست به بافتهاي زيرين
براي اينكار انگشتان خود را در يك نقطه استخواني بگذاريد و به آهستگي فشار دهيد و مدت 30 ثانيه نگهداريد. اين كار را در تمام قسمتهاي استخواني تكرار كنيد.
بعد از اينكه زخم جراحي بهبود يافت اين كار را به همان شيوه انجام دهيد تا از ايجاد چسبندگي جلوگيري كنيد.
4)حساسيت زدايي پوست
- با پارچه به استامپ بماليد(پارچه كتاني يا پشمي).
- مي توانيد با انگشتانتان به استامپ ضربه وارد كنيد.
- مي توانيد ماساژ بدهيد.
- اگر در منطقه اي خارش وحساسيت قابل ملاحظه اي را شاهد بوديدميتوانيد از كرم تريامسينولون ساده روزانه 2 بار براي مدت 3 الي 4 روز استفاده نمائيد.
ماساژ استامپ و مراقبت از بخیه در افرادی که تازه قطع عضو شده اند چگونه است؟
مطالبي مهمی كه هر روز بايد توسط فرد آمپوته انجام شود:
– از استعمال دخانيات بپرهيزيد.
– استامپ را روزانه بشوئيد و پوست استامپ واسكارها را ماساژ دهيد.
– لوسيونهاي گفته شده را روي استامپ بماليد .
– مرتب پوست را وارسي كنيد.
– هميشه عضو باقيمانده را بانداژ كنيد تا از ورم آن كم شود.
– هر روز ورزش كنيد واز حالتهايي كه متواند باعث انقباض مفصل شود بپرهيزيد.
طريقه صحيح نشستن يا خوابيدن در افراد قطع عضو شده
ورزش در افراد قطع عضو
پس از جراحی قطع عضو، باید اندام باقیمانده خود را کشش و تقویت کنید. ورزش به جلوگیری از کوتاه شدن ماهیچه ها و سفت شدن مفاصل کمک می کند. برای استفاده از پروتز باید اندام باقیمانده خود را قوی و انعطاف پذیر نگه دارید.
استمپ stump : باقی مانده عضو قطع شده .
اجزای پروتز و نکات مهم در مورد آنها:
سوکت socket : سوكت يا حفره پاي مصنوعي قسمتي است كه با پوست عضو باقيمانده در تماس است .خيلي مهم است كه سوكت اندازه مناسب باشد وگرنه سبب ناراحتي ،درد،والتهاب پوست ميشود.قسمتهاي زير مناطق تحمل وزن بدن هستند .سوکت رابط بین استامپ و سایر اجزای پروتز مانند پنجه و.. است. همچنین سوکت از عضو حمایت میکند.
چک سوکت
لاینر
سافت سوکت
سوكت نرم يا شيت در واقع حفره نرمي است كه عضو باقيمانده ابتدا در آن قرار ميگيرد و سپس در حفره پاي مصنوعي فرو مي رود. شيت هم بايد بطور روزانه تميز شود .
از پاك كننده هاي ملايم و آب گرم براي شستن شيت استفاده كنيد و بعد از آن بطور كامل خشك كنيد. اغلب شيت ها از جنس فيبر مصنوعي وفوم هستند كه چون ظريف و حساسند بايد به آهستگي آنها را شستشو داد و خشك كرد و هرگز آنها را روي بخاري يا شوفاژ نگذاريد. همين كه آنها را در مقابل جريان هوا بگذاريد خشك مي شوند و براي استفاده فردا آماده
مي شوند. براي طولاني تركردن عمر شيت و سوكت پاي مصنوعي هميشه بگذاريد تا بطور طبيعي و در جريان هوا خشك شوند و همانگونه كه گفته شد از مواد گرمازا مثل بخاري براي
خشك كردن آنها استفاده نكنيد.
پایلون
جوراب پروتزی
يك سد مهم محافظت كننده، كه او هم نياز به پاكيزه ماندن دارد، جورابهاي پاي مصنوعي است. جوراب مانند لايه بالشتك مانندي بين عضو باقيمانده و پاي مصنوعي قرار گرفته و
سبب راحتي و كارآيي پاي مصنوعي مي شود. چون زماني كه جوراب پوشيده مي شود چون تعريق را به خود جذب مي كند، تعويض و شستشوي روزانه براي مراقبت سلامت و بهداشت پوست حياتي است. جوراب بايد به طور كامل با آب گرم و صابون بهداشتي ملايم و طبي شسته شود. دقت كنيد بعد از شستشو و كف ماليدن، آن را خوب آبكشي كنيد تا آثاري از صابون درون جوراب باقي نماند چرا كه سبب التهاب پوست مي شود . اين كار بهتر است عصرها انجام شود تا جوراب در تمام طول شب هوا بخورد و اگر ممكن است حتي بهتر است چند روز هوا بخورد. موقع شستشوي جوراب بعد از آبكشي بهتر است آب اضافه از جوراب خالي شود و چلانده شود و اگر جوراب از شكل طبيعي خارج مي شود بهتر است يك توپ تنيس يا چيزي مانند آن براي فرم دهي مجدد داخل آن گذاشته شود. خشك شدن مجدد جوراب هم دوباره آن را به فرم اول برمي گرداند. پوشيدن جورابهاي نازك مي تواند تا حدي اثر خنك كنندگي داشته باشد ضمن اين كه مانند بالشتگي براي استامپ هم مي باشد. جورابها بايد نرم و راحت و اندازه باشند و نبايد آن را چين و چروك داد، زيرا مي تواند نقاط فشاري روي پوست عضو باقيمانده ايجاد كنند.